Trong giai đoạn 2017-2020, Bộ Giao thông vận tải được ưu tiên bố trí vốn thực hiện 2 dự án trọng điểm là Dự án đường bộ cao tốc Bắc Nam và Sân bay Long Thành. Trong đó dự án Cao tốc Bắc Nam được cho là rất cấp bách là trục giao thông “xương sống” của đất nước.
Xin Bộ trưởng cho biết các dự án trọng điểm sẽ được Chính phủ ưu tiên bố trí vốn trong giai đoạn 2017-2020?
Nhiệm kỳ này, Chính phủ sẽ ưu tiên vốn cho 3 công trình trọng điểm quốc gia là dự án Đường bộ cao tốc Bắc Nam, Sân bay quốc tế Long Thành và Hệ thống cống chống ngập TPHCM. Trong ba dự án đó, Hệ thống chống ngập của TP HCM hiện đã bị trễ nên xin trả lại vốn cho Chính phủ, vì thế, chỉ còn lại 2 dự án trọng điểm đều của ngành giao thông.
Riêng đối với cao tốc Bắc Nam, đây là dự án trọng điểm nhất, chính vì thế, Bộ GTVT sẽ nỗ lực điều hành theo tiến độ, giám sát, kiểm tra thường xuyên đồng thời sẽ có nhiều quy chế mới được minh bạch, rõ rang. Còn đối với Sân bay Long Thành, từ nay đến hết năm 2019 sẽ tập trung cho công tác giải phóng mặt bằng.
Xin ông cho biết một số quy chế mới của Bộ GTVT trước khi tiến hành dự án cao tốc Bắc Nam?
Bộ GTVT sẽ ban hành một số quy định về trung tu để làm rõ với mỗi tiểu dự án trong mười mấy năm sẽ phải duy tu sửa chữa bao nhiêu lần và trách nhiệm của các nhà đầu tư về vấn đề này. Cùng đó, Bộ sẽ ban hành các quy trình, quy phạm về một số mô hình mới. điều kiện mới cho các BOT. Dự kiến Bộ GTVT sẽ triển khai trước tháng 5/2018, để đến tháng 7/2018, Bộ sẽ điều chỉnh toàn bộ 11 tiểu dự án Cao tốc Bắc Nam, trong đó chú trọng đặc biệt về đánh giá tác động môi trường.
Về phía địa phương, Bộ yêu cầu thành lập riêng một ban chỉ đạo giải phóng mặt bằng cho các BOT này, ít nhất phải có đồng chí chủ tịch UBND tỉnh làm trưởng ban, để xem xét, góp ý yêu cầu kỹ thuật cho dự án, từ các kênh mương thủy lợi, đến hầm chui, cầu vượt, đường gom… Sau khi có phê duyệt từ Bộ GTVT, các địa phương sẽ cắm mốc giải phóng mặt bằng ngay. Sau tháng 7/2018, việc tăng tốc giải phóng mặt bằng sẽ được khởi động và từng địa phương sẽ làm theo dự án của mình. Từ tháng 7/2018 đến tháng 12/2018, Bộ GTVT sẽ tổ chức đấu thầu, lập hồ sơ thiết kế kỹ thuật và dự toán. Theo quy định mới trình Quốc hội, sau khi hồ sơ quyết toán được duyệt mới bắt đầu hồ sơ mời thầu (khác với trước kia là mời thầu ngay).
Ông có thể nói rõ hơn về việc minh bạch trong đấu thầu, khác với chỉ định thầu tại các BOT trước đây đã thực hiện?
Trong năm nay, Bộ GTVT sẽ tập trung toàn bộ các hồ sơ, sau đó qua vòng sơ tuyển mới cho đấu thầu. Điều này giúp làm rõ, minh bạch nguồn tài chính nhà thầu. Sau khi trúng thầu, trong vòng 3 tháng, nếu chủ đầu tư không thu xếp được vốn tín dụng sẽ hủy thầu (tránh để 5-7 tháng mới thu xếp vốn), bởi đây là công trình cấp bách quốc gia.
Cũng cần nhấn mạnh rằng, đấu thầu đợt này sẽ khó khắn vì đây là đấu thầu quốc tế. Để đáp ứng yêu cầu, tư vấn và lập dự án là phải song ngữ, lấy tiếng Anh là chuẩn. Hồ sơ mời thầy sắp tới với tiếng Anh là chính nên trình độ tư vấn cũng đòi hỏi cao. Mỗi ban phải có một nhóm là việc được với nước ngoài.
Về nguyên tắc đấu thầu, nếu đấu thầu lần đầu mà chỉ có 1 nhà thầu thì sẽ tiến hành chỉ định. Hiện nay, Bộ trưởng đang trình Chính phủ cơ chế nếu lần đầu tiên không thành công thì Bộ sẽ cho tiếp đấu thầu lần 2, đồng thời báo cáo chỉnh phủ. Nếu Chính phủ thấy thời gian kéo dài sẽ trình Ủy ban thường vụ Quốc hội xem xét. Lúc đó nếu muốn đấu thầu lại sẽ thuộc thẩm quyền của Chính phủ.
Là công trình cấp bách, trọng điểm nên Bộ GTVT có trình cơ chế đặc thù cho dự án cao tốc Bắc Nam không, thưa ông?
Bộ GTVT cũng đang trình 6 thẩm quyền liện quan đến Chính phủ và 8 kiến nghị liên quan đến thẩm quyền Thủ tướng để có chính sách hỗ trợ cho dự án. Vừa qua. Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng và Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã đồng ý và đang trình Thủ tướng phê duyệt. Dự kiến, sẽ có cơ chế rõ ràng để năm 2019 đấu thầu minh bạch các dự án.
Thưa ông, việc kiểm tra, đốc thúc tiến độ dự án sẽ được triển khai thế nào?
Về vận hành, Bộ GTVT sẽ quản lý chặt về tiến độ và quyết tâm không thay đổi tiến độ tổng thể dự án. Toàn ngành giao thông sẽ nỗ lực đưa các dự án về đích đúng tiến độ, không đội vốn.
Theo Thời báo kinh tế Việt Nam
